Blisko 180 lat temu powstał budynek w którym obecnie mieści się Środowiskowy Ośrodek Kultury w Ogrodzonej. Przez te wszystkie lata budynek pełnił funkcje szkoły, komisariatu policji polskiej i niemieckiej, przedszkola jak i mieszkań dla nauczycieli itd. Dzisiaj próbujemy odświeżyć jego historię i rolę jaką pełnił i pełni dalej w życiu społecznym Ogrodzonej.
(fot. Budynek szkoły ludowej - 1905 rok.)
Dokładna data powstania budynku naszego Ośrodka jest dzisiaj trudna do ustalenia z uwagi na brak zachowanych dokumentów budowy z tamtych czasów, jednak analizując mapy katastralne i zapisy w kronikach budynek mógł powstać w latach 30-tych XIX wieku z przeznaczeniem na parafialną szkołę trywialną wraz z mieszkaniem dla nauczyciela.
W 1870 roku na mocy ustawy o szkolnictwie ludowym dotychczasowa szkoła parafialna została przekształcona w Publiczną Szkolę Ludową. W owym czasie szkoła ta swym zasięgiem obejmowała sąsiadujące z Ogrodzoną wsie Łączkę, Kisielów, Gumna, Krasną oraz południowe strony Kostkowic i Międzyświecia. Pod koniec XIX wieku do szkoły uczęszczało 90 – 100 dzieci.
W sierpniu 1897 roku w budynku został utworzony oddział spółkowej kasy oszczędności i pożyczek systemu Raiffeisena, którego skarbnikiem został kierownik szkoły Jan Martinek.
Na początku XX wieku stan budynku zaczął coraz bardziej podupadać na tyle, że w 1909 roku Powiatowa Rada Szkolna w Cieszynie przesłała zarządzenie w sprawie rozwiązania tego problemu zalecając remont oraz budowę nowego piętrowego obiektu.
W 1910 roku na wniosek władz Ogrodzonej Rada Szkolna w Cieszynie przyznała szkole drugiego nauczyciela co umożliwiło utworzenie klasy równoległej.
(Fot. Budynek po pożarze w 1911 roku)
Niewątpliwie w kartach historii budynku zapisał się dzień 29 sierpnia 1911 roku, kiedy to po godzinie 14 wybuchł pożar stodoły, z której ogień w szybkim tempie przeniósł się na budynek szkoły. Dzięki zaangażowaniu strażaków i mieszkańców w akcję gaszenia pożaru udało się uratować część dobytku. Ogień został podłożony przez Pawła Mszołek, pasterza zatrudnionego u kierownika Martinka.
Remont szkoły zlecono firmie Wojciecha Dostala z Cieszyna. Po 7 tygodniach prac, 17 października rozpoczęto rok szkolny.
Powyższe wydarzenia wpłynęły na przyśpieszenie decyzji o budowie nowej szkoły co udało się zrealizować w następnym roku. 15 września 1912 roku dziatwa szkolna wraz z rodzicami i kierownikiem w uroczystym pochodzie przeszła z dotychczasowego budynku szkoły do nowo wybudowanego piętrowego obiektu, gdzie odbyła się uroczystość poświęcenia i oddania do użytku. Tym samym budynek starej szkoły przekształcono w całości na potrzeby mieszkań dla nauczycieli. Dotychczasowe pomieszczenie klasowe zostało podzielone na dwa pokoje, kuchnię i korytarz, a od strony zachodniej dorobiono drugie wejście.
W grudniu 1928 roku budynek jako jeden z nielicznych w okolicy został podłączony do sieci elektrycznej Miejskiej Elektrowni w Cieszynie, przebiegającej przez Ogrodzoną wydłuż drogi „cesarskiej”.
(Fot.Zdjęcie z pocztówki wydanej przez Koło Macierzy Szkolenej w Ogrodzonej - 1926 rok.)
W okresie międzywojennym zachodnia część starej szkoły mieściła posterunek policji, którego komendantem w 1935 roku był Józef Pieczka. Z racji wybuchy II wojny światowej posterunek został zmuszony do ewakuacji 2 września 1939 roku. Dzień później do Ogrodzonej dotarły już pierwsze jednostki niemieckiego wojska, które ulokowały w budynku punkt dowodzenia oraz posterunek niemieckiej policji. W piwnicy znajdował się niewielki areszt, a w obejściu obok stodoły zainstalowano kuchnię polową. 1 maja 1945 roku przesuwająca się linia frontu zmusiła Niemców do ewakuacji z zajmowanych zabudowań w Ogrodzonej. Po zakończeniu działań wojennych w budynku przez kilka miesięcy mieścił się posterunek Milicji Obywatelskiej.
(Fot. Przedszkole w Ogrodzonej - 1970 rok.)
W 1947 roku zachodnią cześć budynku ponownie zaadaptowano na mieszkanie dla nauczyciela, natomiast do wschodniej części przeprowadzono przedszkole mieszczące się dotąd w nowej szkole. Pracownikami nowo zorganizowanego Przedszkola Państwowego zostały Helena Jaworska jako kierowniczka oraz Waleria Mach. W 1954 roku rozpoczęto dobudowę pomieszczeń socjalnych od strony wschodniej. Jednak w wyniku likwidacji Miejskiego Przedsiębiorstwa Budowlanego ze Skoczowa, które było wykonawcą robót budowlanych, zakończenie inwestycji opóźniło się o kilka lat. Dobudówka, która została dokończona systemem gospodarczym mieściła pomieszczenie socjalne oraz ustępy wyposażone w wodne spłukiwanie. Również w tym czasie dobudowano do istniejącej stodoły murowane pomieszczenie gospodarcze z przeznaczeniem na oborę.
Działalność przedszkola w naszym, obiekcie zakończyła się 1986 roku, kiedy to został oddany do użytku nowy budynek przedszkola przy osiedlu bloków w Ogrodzonej. Opuszczone pomieszczenia zostały zaadaptowane na drugie mieszkanie dla nauczyciela.
(Fot. Niszczejący budynek na początku lat 90-tych XX w.)
Na początku lat 90-tych budynek zamieszkiwany był już przez ostatniego lokatora. Właściciel obiektu, którym był Urząd Gminy w Dębowcu nie przeznaczał wystarczających środków na remonty, czego efektem był coraz bardziej pogarszający się stan techniczny. W tym czasie miejscowe Kółko Rolnicze rozważało lokalizację miejsca na swoją nową siedzibę. Ostatecznie Zarząd Kółka wybrał budynek starej szkoły z zamiarem zaadoptowania go dla swoich potrzeb. Po uzgodnieniach z Urzędem Gminy, 15 listopada 1995 roku Kółko Rolnicze wprowadziło się do pomieszczeń w zachodniej części budynku, przystępując do wykonania niezbędnych remontów i zakupu stołu pingpongowego. Już w 1996 roku pomieszczenia te zaczęły pełnić funkcje świetlicy. Oprócz spotkań członków Kółka i KGW ze świetlicy korzystał raz w tygodniu miejscowy KSM. Prezes Kółka Bolesław Ciemała w kwietniu 1996 roku rozpoczął rozmowy z Wójtem Gminy Dębowiec Adamem Brudny na temat przejęcia budynku. Jednak dopiero we wrześniu 1998 roku Urząd Gminy przekazał na podstawie aktu notarialnego zajmowaną przez Kółko część budynku wraz z parcelą i stodołą. W 1999 roku wschodnią cześć budynku opuściła ostatnia lokatorka, dzięki czemu było możliwe przejęcie przez Kółko Rolnicze pozostałej części obiektu za cenę 20.000 zł. Jeszcze w tym samym roku zakupiono parcelę od parafii rzymsko-katolickiej w Ogrodzonej na potrzeby planowanej budowy.
W 2000 roku przystąpiono do rozbudowy i gruntownego remontu starej szkoły. Kierownikiem inwestycji został Bolesław Ciemała, ówczesny prezes KR. Od strony południowej została dobudowana pokaźnych rozmiarów sala o powierzchni 200m2. Intensywne prace budowlane, które były wykonywane w dużej mierze systemem gospodarczym przy niedużym zaangażowaniu firm zewnętrznych trwały 2 lata i pochłonęły z kasy Ogrodzańskiego Kółka łącznie 500.000 zł.
(Fot. Środowiskowy Ośrodek Kultury przed oficjalnym otwarciem - 2002 rok.)
W sobotnie popołudnie 9 listopada 2002 roku przy udziale gości i mieszkańców Ogrodzonej odbyło się uroczyste poświęcenie i otwarcie Środowiskowego Ośrodka Kultury. Jeszcze w tym samym roku nawiązano współpracę z Urzędem Gminy w Dębowcu, dzięki czemu udało się uruchomić świetlicę z salkami do gry w tenisa stołowego, szachy i bilard. W kolejnym roku został uruchomiony klub internetowy wyposażony w pięć komputerów z dostępem do Internetu. W Ośrodku odbywały się również zajęcia kółka plastycznego oraz aerobik dla miejscowych Pań. Gospodarzem obiektu był Bolesław Ciemała, który fukcję tą pełnił do 2007 roku. Obecnie gospodarzem ds. wynajmu jest Krystyna Glajc.
Aktualnie w Ośrodku działa gminne Centrum Kształcenia na Odległość, umożliwiające przeprowadzenie kursów przez Internet. Centrum pełni również funkcję świetlicy dla mieszkańców gminy z dostępem do 9 stanowisk komputerowych oraz Salami z tenisem stołowym i bilardem. Działalność jest finansowana przez Urząd Gminy w Dębowcu.
Dzięki poczynionej inwestycji Kółka Rolniczego w Ogrodzonej, budynek Ogrodzona nr 32 otrzymał kolejny raz nowe życie w swojej długiej i bogatej historii, przez co ponownie mógł zostać przeznaczony dla potrzeb miejscowej społeczności.